รัตนชาติตระกูลควอตซ์ ซึ่งจำแนกชนิดโดยสี

แร่ตระกูลควอตซ์ ซึ่งจำแนกชนิดโดยสี ได้แก่ 

1. Amethyst คือควอตซ์สีม่วง หรือที่เรียกกันว่าพลอยสีดอกตะแบก เป็นแร่ควอตซ์ที่ตกผลึกใส สีโปร่งตา หรือโปร่งแสง ในประเทศไทยพบเห็นกันมากที่นครนายก ที่แม่วะ อำเภอเถิน แม่สรอย จังหวัดแพร่ และที่อำเภอขลุงจังหวัดตาก

2. Green quartz ควอตซ์สีเขียว ในธรรมชาติไม่มี แต่สามารถทำขึ้นเองได้ โดยเอาพลอยสีดอกตะแบก ไปอบให้ร้อนจัด จะเปลี่ยนสีเอง

3. Madeira quartz ควอตซ์สีเหล้าองุ่นมะเดียร่า หรือสีน้ำผึ้งแก่อมแดงเล็กน้อยไม่เคยได้ยินว่าพบในประเทศไทย แต่พบกันในประเทศพม่ามาก

4. Rose quartz ควอตซ์สีชมพูอ่อน ดังสีกุหลาบ เคยพบที่เหมืองแร่ดีบุก จังหวัดระนอง และตะกั่วป่า

5. Smoky quartz ควอตซ์สีฟ้า สีเทา สีควันไฟ ได้แก่ควอตซ์ที่โป่งข่าม อำเภอเถิน แต่เดี๋ยวนี้หายากเสียแล้ว และนับเป็นโป่งข่าม ที่ราคาดีกว่า โป่งที่มาจาก ดอยอื่น ๆ

6. Smoky topaz คือ Smoky quartz สีเหลืองมีที่โป่งข่ามอำเภอเถิน

ควอตซ์ 6 ชนิดนี้ เป็นควอตซ์ตกผลึก ใสโปร่งตาทั้งสิ้น ที่ใสโปร่งแสงเท่านั้น อาจมีบ้างเป็นจำนวนน้อย ควอตซ์ที่นำมาใช้เป็นเครื่องประดับ ประเภทรัตนชาติ อีกพวกหนึ่งได้แก่ ควอตซ์ที่ใสโปร่งตา ไม่มีสี แต่มักจะมีแร่อื่น ประจุอยู่ภายใน เช่น แร่พวกใยหิน (Asbestos) รูไทล์ (Rutile) ทัวมาลีน (Tourmaline) กลีบหิน (Mica) คลอไรท์ (Chlorite) แร่เหล็กแดง (Hematite) และแร่เหล็ก